1. Đột quỵ là gì?
Đột quỵ (Tai biến mạch máu não) là một tổn thương não xảy ra khi dòng máu cung cấp cho não bị gián đoạn hoặc giảm đi đáng kể khi mạch máu nuôi não bị nghẽn hoặc bị vỡ. Khi đó, não sẽ không nhận được đủ lượng Oxy và dinh dưỡng cần thiết, các tế bào não sẽ bắt đầu chết trong vòng vài phút. Hậu quả là một hoặc vài phần của não sẽ chết và gây tổn thương não. Vì vậy, đột quỵ được coi là một tình huống cấp cứu y tế và cần có chẩn đoán, điều trị kịp thời
Đột quỵ là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu và để lại di chứng nặng nề, vĩnh viễn cho bệnh nhân.
2. Các dấu hiệu của Đột quỵ
- Hoa mắt, chóng mặt, xay xẩm choáng váng, mất thăng bằng, đi lại khó khăn, loạng choạng, đau đầu đột ngột
- Nhìn mờ, nhìn đôi (nhìn một hóa hai) hoặc cảm giác tối sầm trước mặt
- Tê cứng mặt, liệt nửa bên mặt
- Yếu, liệt cấp tính cánh tay hoặc chân, hoặc nửa bên cơ thể
- Nói khó, nói ngọng bất thường, không thể lặp lại một câu nói đơn giản
3. Nguyên nhân dẫn đến Đột quỵ
a. Bệnh lý về Não
- Bệnh mạch máu não
- Bệnh phình động mạch
- Bênh co thắt mạch
b. Bệnh lý về Tim
- Loạn nhịp tim
- Nhồi máu cơ tim
- Huyết áp
- Bệnh động mạch cảnh
4. Phải làm gì để cấp cứu người bệnh đột quỵ
- “ thời gian vàng” 6 tiếng sau khi phát hiện triệu chứng
- “ thời gian kim cương” 3 tiếng sau khi phát hiện triệu chứng
- Gọi cấp cứu ngay sau khi phát hiện người đột quỵ
- Để bệnh nhân nằm yên, đầu cao 30 độ so với mặt đất hoặc mặt giường. Quan sát xem bệnh nhân tỉnh hay hôn mê
- Nới rộng quần áo, theo dõi sắc diện, nhịp thở, kiểm tra các dấu hiệu sinh tồn
- Nếu bệnh nhân còn tỉnh, trấn an bệnh nhân, nhắc bệnh nhân hít sâu và thở chậm
- Nếu bệnh nhân ói mửa, cho nằm nghiêng môt bên, và dùng tay lấy các chất ói mửa ra khỏi mũi và miệng bệnh nhân để làm thông thoáng đường thở
- Nếu bệnh nhân bị co giật, đặt bệnh nhân nằm nghiêng để chất ói không đi vào đường thở làm tắc nghẽn đường thở. Trong khi co giật, bệnh nhân có thể cắn phải lưỡi, để đề phòng dùng khăn vải quấn quanh thân đũa hay cán muỗng và đặt giữa hai hàm răng của bệnh nhân.
5. Phòng ngừa Đột quỵ
- Điều trị bệnh chính: đái tháo đường, bệnh lý tim mạch, Tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, ngăn chặn hình thành cục máu đông.
- Thay đổi lối sống: thực hiện chế độ ăn kiêng hợp lý và hoạt động thể lực vừa sức, ngủ đủ giấc, không tắm khuya hoặc tắm quá sớm
- Làm việc một cách khoa học tránh căng thẳng, stress
- Tập thể dục đều đặn (đi bộ, chạy bộ, bơi lội, cầu lông…) 30-45 phút/ ngày, 4-5 lần/ tuần
- Sử dụng các thực phẩm có lợi cho sức khỏe như rau xanh, ngũ cốc, dầu thực vật, hạn chế chất béo động vật
- Không hút thuốc, hạn chế sử dụng rượu bia, chất có cồn
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ hằng năm để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ
